متنهای بلند را چگونه حفظ میکنید؟
در
هر شغلی که مشغول به کار باشید، چه یک بازیگر باشید و چه یک دانشجو، به هر
حال در زندگی شما حتما «موقعیتی پیش میآید که مجبور شوید یک متن بلند را
در مدت زمان کوتاه حفظ کنید. ظاهرا» غیر ممکن به نظر میرسد اما در چنین
موقعیتی بهتر است به جای اینکه ناامید و مضطرب شوید سعی کنید از راه درست
این کار را انجام دهید تا موفق شوید.
گاهی گمان میرود همین اندازه که گوینده و مجری بتوانند مخاطب را تسخیر کنند، کافی است که بگوییم آنها ارتباطگران خوبی هستند. اشتباه اینجاست که ارتباط، به درستی تعریف نمیشود. ارتباط رسانهای مفهومی دو جانبه دارد که با واسطه رسانه شکل میگیرد. ارتباط، ابزار هموار کردن درک متقابل میان گوینده و مردم است و این مهم نیازمند ظریفترین و شفافترین شیوههای کلامی و غیر کلامی است.
گوینده و مجری ناآشنا به جاذبههای کلامی و رفتارهای غیرکلامی در برقرار کردن ارتباط موثر و پایدار ناتوان خواهند بود. شاید بتوان گفت مفهوم ارتباط به معنای تسخیر مخاطب علاقهمند، ایجاد رغبت در بیننده یا شنونده برای دنبال کردن برنامه و اثرگذاری بر نگرش و رفتار اوست.
برای دستیابی به این مهارتها لازم است با دانش ارتباطات آشنا شد،نظریههای ارتباطی را آموخت و مخاطب را به خوبی شناخت تا در حین ارتباط به درک و شعور او توهین نشود.
اگر مجری یا گوینده، علم ارتباطات را نشناسد بیشک در جلوی دوربین، فردی مزاحم خواهد بود! قدرت جذب سریع مخاطب و شاد نگه داشتن روحیه او در عین جدی بودن از یک مجری یا گوینده؛ ارتباط گر خوبی خواهد ساخت.
گوینده و مجری هوشمند مراقب است که در تله لودگی رفتار و جلف بازیها و مهملگوییها نیفتد و اعتماد مردم را به خود جلب کند و برای رسانه نیز اعتبار کسب نماید که این خود راز موفقیت رسانههای معتبر جهان است. برای تقویت گفتار و تامین پشتوانه سخن، لازم است گوینده و مجری با برنامهریزی منظم، ساعتی از شبانه روز را به مطالعه کاربردی اختصاص دهد و مطالب گزیده را ثبت نماید تا مجبور به تقلید از دیگران نشود و سخن خویش را عاریتی نکند!
مطالعه به گوینده تسلط گفتار میبخشد. گویندگانی که متنی را در پشت میکروفن یا جلوی دوربین میخوانند در همان لحظات اول اثبات میکنند که پشتوانه مطالعه کاربردی دارند یا خیر؟
غلطخوانی، لرزش صدا، ترس از خواندن واژههای پیچیده و عبارتهای نفیس، نادیده گرفتن کلمات اصلی و شتاب در ادای متن ضعف گوینده را در محروم بودن از پشتوانه مطالعاتی لو میدهد.
بر اثر مطالعه، مهارت مفهوم پردازی و نوگویی تقویت میشود و دایره واژگان گوینده گسترش مییابد؛ باید دانست که گوینده ثروتمند کسی است که برخوردار از گنجینه واژگان باشد بنابراین اگر گفتار گوینده و مجری را سکوی اول یا اصل نخست تلقی کنیم، زمانی کسی میتواند به خود اجازه حرف زدن در رادیو و تلویزیون را بدهد که بخشی از متون گوناگون زبان فارسی را خوانده و مرارت مطالعه را بر خود هموار کرده باشد.
اصل دیگر یا اصل دوم در گویندگی و اجرا، مهارت برقراری ارتباط با مخاطب است؛ واقعا یک ارتباط گر خوب کیست؟ ارتباط چیست؟ ارتباط موثر چگونه ارتباطی است؟ چگونه به یک ارتباط پایدار با بیننده و شنونده برسیم؟ برای این که گوینده بر رفتار و نگرش مردم اثر بگذارد باید از چه شیوه ارتباطی استفاده کند؟
برای دستیابی به قدرت گفتار باید مطالعه کرد؛ منظور از مطالعه، مطالعه کاربردی است نه ذوقی و سلیقهای. مطالعه ذوقی روشی شخصی برای تامین ذوق و سلیقه فردی است و افراد بسیاری اینگونه مطالعه میکنند اما جالب است بدانید که در گفتار، ارتباط روزانه یا سخنرانی توانا نیستند! مطالعه کاربردی به سیری از مطالعات اطلاق میشود که برای بیان رسانهای استفاده میگردند. چنین مطالعاتی پشتوانه کلامی گوینده و مجری به حساب میآیند و سکویی مطمئن برای پرش و ماندگاری در ذهن مخاطب هستند.
مجریان و سخنوران حرفه ای ، چه نگویند؟
1- ازجملات منفی استفاده نکنید .
جملات را مثبت کنید. از به کار بردن کلمات و الفاظی مثل
خون – مرگ – قتل – غارت – غم – اندوه که موج منفی ساطع می کند خود داری نمایید.
2- از سخنان عوام پسندانه استفاده نکنید
در همایشهای علمی ،ادبی ،فرهنگی وهنری از بیان مسائل
روزمره اقتصادی مثل قیمت گوشت ومرغ جدا بپرهیزید چون شما نه کارشناس مسائل اقتصادی
هستید واین بیان برداشت های متفاوتی در تصور مخاطبان به وجود می آورد و وجه تشابهی
با همایش ندارد.
3- صفت کلمات فارسی را به صورت مونث به کار نبرید.
درزبان فارسی مذکر ومونث نداریم واین مخصوص زبان های عربی، آلمانی، انگلیسی و....است .
ما درفارسی" مرحومه مغفوره" نداریم – "فقیده سعیده" نداریم – "وزارت عالیه" نداریم
– "بانوی
مکرمه "اشتباه است .
4- از به
کاربردن الفاظ و ترکیبات سخنرانی منبری اجتناب کنید.
نگویید" فی الواقع"
بگویید " درواقع" یا " درحقیقت"
نگویید" با النسبه"
بگویید "به نسبت"
نگویید "علی ای حال"
بگویید " به هر صورت "– " به هرجهت"
نگویید" لذا"
بگویید "بنابراین"
نگویید" وقس علیهذا "
بگویید "به همین ترتیب"
5- از به کاربردن کلمات انگلیسی والفاظ بیگانه که جایگزین آن موجود است واسم خاص نیست برحذرباشید.
نگویید "پانل تخصصی"
بگویید " نشست تخصصی"
نگویید" تایم ما رو به پایان است و باز نگویید" زمان رو به پایان است"
بگویید "دراین لحظه های پایانی / دقیقه های آخر ...
این روزها استفاده شکسته بسته زبان های بیگانه یک ضد ارزش
تلقی می گردد. ولی، به شیوایی صحبت کردن با زبان مادری شایسته ی تجلیل است .
6 از لغات وترکیبات غلط مصطلح استفاده نکنید.
از کلمات فارسی با قواعد فارسی استفاده نمایید. بعضی از لغات وترکیبات غلط مصطلح است . شما به عنوان یک مجری حرفه ای ، دامنه ی لغات خود را برای یک بارتنظیم نمایید تا کسی به شما تذکرادبیاتی ندهد.
مثلا گفتن جمله ی :" به رسم ادب ونزاکت تشویق بفرمایید."
نزاکت در ادب فارسی وجود ندارد برای اینکه از ترکیب عربی استفاده شده است درحالی که ریشه ی عربی ندارد. عدالت وصداقت از عدل وصدق می آید.
ولی یکی به ما بگوید ریشه ی نزاکت چیست ؟
7- کلمات را با علامت غیر فارسی " جمع نبندید ، علامت جمع فارسی " آن " و" ها " است .
مخاطبین – مسئولین – اساتید اشتباه است بگویید" مخاطبان – مسئولا ن – استادان "
جمع الجمع اشتباه است.
احوال جمع حال است و احوالات اشتباه است.
امور جمع امر است و امورات اشتباه است.
شرایط جمع شرط است و شرایط ها اشتباه است.(شروط جمع مکسر است و اشکال ندارد
اوقات جمع وقت است و اوقاتها اشتباه است.
(وقت بخیر که
زیاد هم مصطلح شده است کاملاً در ادبیات فارسی اشتباه است)
8- ازبه کاربردن کلمه ی حضار وگرام و یا ترکیب آنها به شدت برحذرباشید .
حضار جمع مکسرعربی است وباید بگویید حاضران و کلمه ی گرام کاملا اشتباه است وگرامی درست است .
ترکیبات صحیح بسازید:
نگویید "ماه فروزان " این ترکیب اشتباه است بگویید" ماه تابان ".
برای تقدیراز دیگران منصب وشغل آنها را با ترکیبات زیبا همراه نمایید .
مثلاً برای تقدیراز یک منجم در همایش نجوم از اصطلاحات نجومی مثل این استفاده نمایید.
ستاره درخشان و ماه تابان آسمان علم نجوم ایران جناب
.........................
9- دایم نگویید " وقت ما تنگ است "
در مواقعی که اززمان عقب هستید مرتب درهر حضور نگویید
" وقت ما تنگ است " این خود زمان براست وشما نفعی ازگفتن این کلام
نخواهید برد جز اتلاف وقت . شما مجازید تنها جملات خود را مجمل و مختصرنمایید.
10- ازتکرارمکررات و توضیح واضحات بپرهیزید .
مرتب نگویید " درخدمت شما هستیم " .اصطلاحی که این روزها زیاد از مجریان غیر حرفه ای شنیده می شود.
اگر چیزی را نباید می گفتید و گفتید ، دیگر توضیح زیادی ندهید و کار را از آن که هست بد تر نکنید.
همین طور اشکالات و کوتاهی دیگران را به بهانه پوزش
خواستن ، برجسته نکنید. به طور مثال برای دیر شروع شدن برنامه ، یک پوزش رسمی توسط
مجری کافی است و لازم نیست تا انتهای همایش آن را تکرار کرد.
11- از سخنان القایی منفی بپرهیزید:
مرتب نگویید یا تلقین نکنید که " می دانم شما خسته شده اید".
نگویید " می دانم بعضی از شما بلیط دارید".
نگویید " اشتباهات ما را ببخشید".
12- دو بار سلام نگویید.
در شروع مراسم رسمی جواب سلام نطلبید. اگر جواب سلام شما را ندادند که معمولاً چنین است، از آن عبورکنید.
این اشتباه محرز شماست اگرعدم جواب سلام جمع را با کنایه یا عباراتی خودمانی پررنگ نمایید ولو اینکه بعضی ها در دفعه دوم جواب سلام شما را بدهند.
بیش از یک بار به هیچ مقامی خیرمقدم عرض نکنید (بعضی از افراد کنفرانس ها را با ضیافت شام خصوصی اشتباه می گیرند. )
حتی سخنرانان بعد از شما هم مجاز نیستند بجز ذکر سلام ، عرض خیر مقدم بگویند (دبیر همایش مستثنی است).
این مهم در مراسم رسمی به عهده مجری است.
13- هرگزنگویید شما تقصیری ندارید و یا مشکلات تیم اجرایی را برجسته نکنید .
شما دعوت شده اید تا عیب ونقص همایش را بگیرید نه این که مشکلات بوجود آمده را برجسته کنید وتکرارکنید.
مثلا اگر اسمی اشتباه چاپ شده است نگویید به من لیست
اشتباه داده شده است . فقط مودبانه عذر خواهی نمایید و اسم درست را تکرار
کنید.
نقل از http://fann-e-bayan.blogfa.com با اندکی تغییر
1- مراسم اهدای جوایز را با بیان خود از نو شروع نمایید.
به طور مثال بگویید " با استعانت ازباری تعالی آغاز می کنیم مراسم اهدای .............
بدین
منظور دعوت می شود از سروران ارجمند آقایان ................و خانم
ها......................( به ترتیب منصب و لیست اسامی از قبل هماهنگ شده )
2- اسامی اهدا کنندگان را با منصب نام ببرید.(مثال:
"افتخار دعوت دارم از جناب آقای دکتر فاطمی معاون محترم وزیر و رییس مرکز
تحقیقات ساختمان و مسکن، به جایگاه تشریف فرما شوند با تقدیر بایسته از
شما"
3- بعد ازاستقرار اهدا کنندگان ، شروع کنید به نام بردن
ازجایزه گیرنده شماره ی 1 الی آخر. مدیریت زمان و شور هیجانی را کنترل
نمایید تا رسمیت مراسم حفظ گردد.
در ایجاد شور هیجانی مواظب باشید شما ، تنها کسی نباشید که دچار شور هیجانی شده اید!!!!.
4-
نام همه ی افراد را به مانند هم صدا بزنید یا همه جناب آقای/ سرکارخانم
یاهمه را بدون القاب. مثلا دکتر/مهندس ............................
در
جشنواره های شلوغ ، توصیه می شود تنها نام افرادی که اعلام حضور نموده اند
و حاضر هستند را بخوانید و یا اسامی غایبین را در انتهای لیست قرار
دهید.(با موافقت دبیر اجرایی)
در هر صورت شما باید از غایبین هم با نام نیک یاد نمایید.
5- اسم افراد را قبل از منصب آنها ببرید جناب آقای دکتر احمدی مدیرعامل محترم شرکت...............................
6- اگر از لفظ محترم استفاده می نمایید به منصب او نسبت دهید و نه شرکت او .
بگویید "جناب آقای باقری مدیرعامل محترم شرکت پارس آذرخش
نگویید" جناب آقای باقری مدیرعامل شرکت محترم پارس آذرخش
7- از کلمات تکراری برای بدرقه وتشویق همه استفاده ننمایید همیشه نگویید" با تشویق گرم شما" جملات خود را گسترش دهید بگویید:
- با تقدیر شایسته ازطرف شما
- با تشویق بایسته
- با ترنم دستان شما
- با همراهی دستان گرم شما
- با حق شناسی شما عزیزان
- تشویق بفرمایید به رسم ارادت
-
برای یک مجری حرفه ای صد جمله، حداقل جملاتی است که دردامنه ی لغات او
باید باشد. برای این که یک مجری حرفه ای باشید از دیگران تقلید نکنید
ترکیبات را خودتان بسازید.
8- برای دعوت از جایزه گیرندگان از
ادبیات واحد وتکراری استفاده ننمایید مر تب نگویید:" دعوت می کنم از
.................." یا "جناب آقای ........................"
.بگویید:
- " افتخاردعوت دارم از......................"
- " با جهانی مشحون از مفاخره ومباهات دعوت می نمایم از......................."
- " به رسم ادب و ارادت دعوت می نمایم از ........................... "
- " به رسم اکرام واحترام دعوت می شود از......................"
صد نمونه از این جمله ها را باید یک مجری حرفه ای در ذهنش آماده داشته باشد . از همین امروز شروع کنید به جمع آوری مطالب جدید.
10
- مجری باید به تیزبینی تشخیص دهد که جایزه ومدال برای شخص وهنر و دانش
اوست یا برای کسب درجات کمی وکیفی برای محصولات او.(بحث تبلیغات)
در روزهای ملی صنعتی وهنری ازشرکتها تقدیرمی شود مانند روز کیفیت و روز صادرات و روز استاندارد .بنابراین شما باید بگویید:
"مدیرعامل محترم شرکت ایران خودرو جناب آقای جواد "
وشما به طور مثال در سپاسداشت نخبگان و فرهیختگان باید بگویید:
"جناب آقای دکتر رحیم خاکی قاری برجسته و نخبه ی برگزیده چهارمین همایش نخبگان"
10-
مراسم را با شکوه به پایان ببرید در حالی که از سعه صدر مخاطبان تشکر می
کنید، از مقامات روی صحنه تشکر می کنید و قبل از انکه مخاطبان از جایشان
بلند شوند با ادبیاتی فاخر و اثر گذار همه را غافل گیر کنید وسپس با
ادبیاتی پر انرژی و پر شور همه را بدرقه نمایید.چنانچه موفق به این مهم
نشدید ، شما وظیفه دارید با بهترین نمود به کار خود ادامه دهید چرا که
دوربین ها به روی شما زوم شده است و برای فیلم مستند همایش ، لازم است تا
اخرین جمله ، با صلابت و پر انرژی ادامه دهید.
یک توصیه جدی: یک اشتباه شما را جاودانه خواهد کرد.
به نظر بسیاری از مجریان از جمله استاد گرانقدر سرکار خانم علومی یزدی در بعضی از مشاغل جای اشتباه وجود ندارد. مجریگری صحنه از جمله آن مشاغل است.
مجری
در مراسم رسمی به هیچ عنوان نباید تریبون را ترک نماید.شاید باور آن برای
شما سخت باشد ولی یکی از همکاران ، بعد از آنکه دبیر همایش را برای ایراد
سخنرانی دعوت می نماید و برای بار سوم او را صدا می زند و اطمینان حاصل می
کند که دبیر در سالن همایش نبوده است ، تریبون را ترک نموده و در سالن
نمایشگاه به دنبال ایشان می رود. شما تصور کنید در سالن همایش صدا و سیما
چه ولوله ای شده است!!!!.
نکات مجریگری را بارها به دقت بخوانید و ممارست نمایید.شما تا حرفه ای ها به فاصله چند نکته بیشتر فاصله ندارید.
این مطلب مختص مجریانی است که در برنامه ای به اجرای برنامه خواهند پرداخت که مسولین مهم اداری و سازمانی و شخصیت های حقوقی مهم کشور و ... در آن جلسه حضور دارند . (البته دانستن این مطالب برای هر مجری ضروری است.)
برای مثال در جلسه ای که رئیس جمهور میهمان شماست به این نکات توجه کنید:
1-
برای خوش آمد گویی و خیر مقدم به رییس جمهور گزیده گویی کنید و از به کار
بردن القاب طویل و کبیر خود داری نمایید.نام " رییس جمهور" خود به اندازه
تمام کلمات بزرگ است .
2- در حضور رییس جمهور از فعل جمع برای خیر مقدم استفاده نمایید نه فعل مفرد.بگویید "خیر مقدم عرض می نماییم"
نگویید " خیر مقدم عرض می نمایم"
3- در حضور رییس جمهور نباید به اشخاص دیگر خوش آمد گفت و تنها به این جمله کفایت می کند " رییس جمهور...... وهیات همرا"
مثلا
شما در حضور رییس جمهور و وزرای مختلف برنامه دارید شما مجازید بگویید "
خیر مقدم عرض می نماییم محضر رییس جمهور محترم جناب آقای .......و هیات
همراه"
4- از بردن نام خود در محضر رییس جمهور به عنوان معرفی خود اجتناب ورزید.
5-
به رییس جمهور دستور ندهید یا صحبتی نکنید که این گونه تعبیر گردد.اخیرا
یکی از همکاران در یک جشنواره دستور دادند که همه به احترام قشر زحمتکش
صنعتگران ، قیام کنند و همه قیام کردند.این مثال نشان دهنده ی عملکرد یک
مجری غیر حرفه ای و نشان از عدم آگاهی ایشان به آیین تشریفات کنفرانس ها می
باشد.
6- برای دعوت از رییس جمهور برای ایراد سخنرانی از فعل امری استفاده نکنید بلکه از فعل سوم شخص استفاده نمایید.
7- بگویید:
"
از حضور رییس جمهور محترم .......................استدعا می شود در صورت صلاحدید به جایگاه
تشریف فرما شوند و با سخنان خود همگان را مستفیذ نمایند."
نگویید "استدعا می شود به جایگاه تشریف فرما شوید و با سخنان خود همگان را مستفید نمایید "
8-
از دادن اطلاعات راهبردی و اخبار اثر گذار جهت جهت دهی به سخنان رییس
جمهور حذر نمایید.این مهم مخصوص خبرنگاران ، مجریان میز گرد های سیاسی و
مصاحبه های عمومی است و در نظر داشته باشید رییس جمهور مهمان افتخاری این
مراسم است.
9- باج گیری نکنید!!!! از درخواست عمومی یا خصوصی در
پشت تریبون امتناع نمایید.اینکه یک مجری از رییس جمهور بخواهد برای همه
حاضران زیارت عتبات عالیات را هدیه بگیرد نه تنها هنر مجری نیست بلکه نشان
دهنده ی عدم آگاهی مجری به قوانین جاری کشور و نشان ازبی ادبی به شان و
منزلت رییس جمهور تلقی می گردد.
10- برای بدرقه از رییس جمهور تا
پشت تریبون ، در فاصله یک متری تریبون قرار بگیرید و خدمت ایشان رسمی و با
لبخند سلام نمایید. هرگز به رییس جمهور دست ندهید.به یاد داشته باشید ایشان
رییس جمهور ایران هستند نه دوست صمیمی شما!!!
11- هرگز
به عنوان مجری در مراسم رسمی درخواست شخصی از رییس جمهور نکنید و مکتوبی را
بدست ایشان ندهید.اگر فکر می کنید تنها راه ممکن برای حل مسایل کوچک شما
،مکاتبه با رییس جمهور است نامه خود را به دست همراهیان ایشان و به دور
از دید دیگران بسپارید.
12- در مراسم با حضور رییس جمهور
شما ، تنها از ریاست تشریفات رییس جمهور دستور می گیرید نه از هیچ کس و
مقام دیگر.مطمین شوید خطوط قرمز و خطوط تاکید را از رییس تشریفات ریاست
جمهوری بدرستی درک نموده اید.
رییس جمهور نماینده ملت و شما نماینده مجریان حرفه ای هستید.
مراقب شان و منزلت رییس جمهور و حیثیت مجریان حرفه ای باشید.
بر گرفته از سایت ایران مجری با اندکی تغییر
3- ارتباط شما با جمع ، برقرار شده و احساس صمیمیت بیشتری برقرار می گردد.این مهم رسمیت مجلس را به همراه دارد و کار شما را زیبا می کند.
4- نام بردن از خود اعتماد به نفس بالای شما را می رساند و لازم است بدانید مجریان حرفه ای این چنین عمل می نمایند.
شناخت از مردم، هوشمندی، قدرت تجسم، قریحه طنز، درک و پردازش مسائل فرهنگی اجتماعی، توانایی کار گروهی و شفقت و همدردی با مردم، صدای خوب و داشتن یک چهره مناسب مؤلفههای قطعی یک مجری را شکل میدهند.
اما چند درصد مجریان حال حاضر
تلویزیون این ویژگی ها را دارند؟! تنها هشت درصد. این ها صحبت های "فرزاد
جمشیدی" مدرس و مجری برنامه های معارفی در صدا وسیماست. وی در این باره می
گوید: «در سراسر دنیا تقسیم بندی هایی برای مجریان قائل هستند اما متاسفانه
ما به آن تقسیم بندی توجه نمی کنیم. یک مجری خوب باید دارای پوشش مناسب،
رسمی و همه گیر، چهره مناسب، اطلاعات عمومی، مسلط به قلمرو واژگانی،
هنرشناس، الگو برای مردم و ترس مقدس باشد. زمانی که این ها در کشور ما
رعایت نمی شود، بسیار اتفاق می افتد که یک مجری در برنامه های مختلف دست به
کار اجرا می زند و در قالب های متعددی ظاهر می شود، حال آنکه یک مجری باید
ژانربندی شود و هر کس بنا به تخصصی که دارد در یک برنامه خاص به کار گرفته
شود.» وی می افزاید:«در بین 168 مجری که در صدا وسیما مشغول فعالیت هستند،
تقریبا می توان گفت برای هیچ کدام از آنها برنامه خاصی از لحاظ آموزش علمی
و تخصصی تدارک دیده نشده است. مجریان یا تصادفی وارد این عرصه می شوند یا
برطبق ارتباط های فامیلی برای اجرای یک برنامه انتخاب می شوند وهیچ برنامه
ای برای آموزش این افراد از لحاظ علمی در سازمان صدا وسیما تاکنون تدارک
دیده نشده است.» این مدرس اجرا در تلویزیون زاویه ارتباطی مجریان با مردم
را ضعیف می داند و می گوید:«مجری باید رویکردهای ارتباطی، هنجاری و زیبایی
شناسی داشته باشد، این موضوع از سال 1959 در تمام دنیا مورد توجه قرار
گرفته است اما متاسفانه هیچ کدام از مجریان ما با این مقوله ها موافق
نیستند. بیشتر مجریان ما با مطالعه قهر مطلق کرده اند و قلمرو واژگانی آنها
نیز ار پنجاه کلمه تجاوز نمی کند. با این حساب در صدا وسیما ما مقوله ای
به نام مجری نداریم.» «امیر حسین مدرس» مجری است که حدود 11 سال پیش با
برنامه "نیم رخ" به منصه ظهور رسید و از آن زمان تاکنون در برنامه های
مختلفی به اجرای برنامه پرداخته و به تازگی نیز به رشته اصلی خود یعنی
بازیگری رو آورده است. وی درباره مقوله اجرا در تلویزیون می گوید:«متاسفانه
فضای تلویزیون طوری شده که بیشتر مجریان در قالب های تکراری وتقلیدی
برنامه اجرا می کنند. بسیاری از برنامه سازان هم نوآوری را با ادا درآوردن
اشتباه می گیرند. به طور طبیعی زمانی که ساختار برنامه ضعیف باشد و با این
تفکر ساخته شود، استعدادهایی هم که در زمینه اجرا وجود دارد، می خشکد. در
حال حاضر بسیاری از مجریان یا با شیوه تکراری برنامه اجرا می کنند و یا
حوزه کار خود را عوض می کنند. «ژاله صادقی» هم یکی از مجریانی است که کار
خود را از 15 پیش در تلویزیون آغاز کرده است اما در چند سال اخیر با اجرای
برنامه های متنوع و متفاوتی در بین مجریان زن جایگاه خاصی برای خود ایجاد
کرده است. وی می گوید:«من زمانی که کارم را شروع کردم عجله ای برای یک شبه
ره صد ساله رفتن نداشتم و آرام آرام در کار اجرا پیش رفتم اما در حال حاضر
بسیای از مجریان می خواهند یک شبه معروف شوند و به جای مطالعه در حوزه های
مختلف، ادا درآوردن را پیشه خود ساخته اند. همه از هم تقلید می کنند و هیچ
کس در کار خود احساس مسئولیت نمی کند. البته بسیاری از مجریانی که دست به
این کارها می زنند، در کار خود دوامی ندارند و خیلی زود از صحنه اجرا کنار
می روند.»
این مجری تلویزیون در ادامه اظهار کرد:«اجرای برنامه طوری
شده که هر کس بر این اساس پیش می رود که هر چه پیش آید، خوش آید. کار اجرا
صاحب ندارد. بیشتر مجریان در زمینه اطلاعات عمومی و تخصصی کوله باری ندارند
و هر کسی ساز خود می زند.»
دسته بندی مجریان تلویزیونی
در تلویزیون ایران مجریان به سه دسته مجری بازیگر، مجریان رادیویی که به تلویزیون کوچ کرده اند و تازه کارها تقسیم بندی می شوند که گروه اول 6 درصد، گروه دوم 8 درصد و شمششن تلویزیون کسانی هستند که از رادیو آمده اند. در تمام دنیا حاکمیتها رسانهها را به عنوان ابزاری برای گسترش فرهنگ و یکسانسازی مردم به کار میبرند. در عین حال کشور ما فرهنگ شفاهی قدرتمندی دارد و با این حساب مجری در تلویزیون ما تنها یک فرد نیست، بلکه شخصیتی در یک بافت فردی شغلی اجتماعی است که مستقیما با تکتک افراد اجتماع ارتباط دارد؛ نه فقط احوالپرسی و خداحافظی. مدرس در این باره معتقد است:«لازم است که مجریان تلویزیون دسته بندی شده و هر کس در حوزه تخصصی خود کار کند. اما متاسفانه الان یک مجری که به درد برنامه صبحگاهی نمی خورد، مشغول اجرای برنامه در هنگام صبح است و برعکس یک نفر که حال وهوای برنامه صبحگاهی دارد، در یک برنامه شبانگاهی در حال اجرای برنامه است. هیچ ساماندهی در این زمینه وجود ندارد. البته داریم برنامه هایی هم که بسیار حساب شده عمل می شود و بیننده با یک اجرای تخصصی و حساب شده از سوی مجریان آن برنامه مواجه است اما این گونه برنامه ها انگشت شمار است.» «فرزاد جمشیدی» هم می گوید:«در کشوری مانند کانادا 48 دانشکده هنر ارتباطات فعالیت می کند که از این تعداد 31 دانشکده در زمینه اجرای برنامه های رادیویی وتلویزیونی مشغول تدریس به هنرجویان هستند. هر کسی در زمینه خاصی آموزش می بیند و این طور نیست هر کسی که دوست داشته باشد یک برنامه را اجرا کند، در تلویزیون از او استفاده کنند اما در یاران این اتفاق نمی افتد و هر مجری بنا به سلیقه تهیه کننده اقدام به اجرای برنامه که خارج از تخصص اوست می کند.» وی می افزاید:«البته این مشکل به مدیران و مسئولان صداوسیما برنمی گردد و بیشتر متوجه تهیه کنندگان است زیرا قد وقواره برنامه سازان ما آنقدر کوتاه شده که نمی توانند تشخیص دهند کدام مجری برای فلان برنامه مناسب است. به همین دلیل بسیار اتفاق می افتد که یک کارگردان مجری برنامه می شود، یا یک کارشناس تبدیل به بهترین مجری.»
ظاهر نامناسب مجریان، آفتی دیگر
یک مجری خوب باید از ظاهری آراسته، صدای وچهره خوب و مناسب برخوردار باشد و نوع پوشش او طوری باشد که بتوان به عنوان الگو از او کمک گرفت. اما چند درصد مجریان تلویزیونی این ویژگی ها را دارند. «امیرحسین مدرس» این موضوع را آفتی در صدا وسیما می داند و اظهار می کند:«اجرای برنامه در تلویزیون و رادیو کاملا متفاوت است. بسیاری از مجریان موفق رادیو که به تلویزیون آمده اند، در سیما موفق نبوده اند و برعکس این قضیه هم شاید اتفاق افتاده است. شاید افرادی که در رادیو بوده اند، ظاهر مناسبی برای کار در تلویزیون را نداشته باشند و بیننده هم نتواند با آنها ارتباط برقرار کند. اما متاسفانه نه برنامه سازان و نه مدیران به این جزییات توجه نمی کنند و با این سهل انگاری شان رسانه را به بازی می گیرند.» «جمشیدی» نیز در این باره اعتقاد دارد:«ما باید به بسیاری از مجریان قبل از اجرای برنامه التماس کنیم به موهای خود شانه بزنند. این ها همان هایی هستند که تازه کارند و با پارتی پا به این عرصه گذاشته اند و چون از لحاظ تخصصی و علمی هم گزینش نشده اند، با ظاهرهای نه چندان دلچسب بر صفحه تلویزیون ظاهر می شوند. نتیجه کار همان می شود که می بینیم.» تا زمانی که به مقوله اجرای برنامه به صورت تخصصی نگاه نشود، به نظر می رسد باید به این نکته اکتفا کرد، فعلا با این مجریان کنار بیایید تا ببینیم صد سال بعد چه اتفاقی می افتد.